Met overkoepelend beleid uit Den Haag, veel discussie over de beschikbaarheid van medicijnen en onderhandelingen tussen ziekenhuizen en zorgmedewerkers die aan de lopende band vastlopen is er veel te doen op het gebied van gezondheidszorg. Het college heeft, door de grote hoeveelheid andere partijen die een rol spelen, een beperkte mate van vrijheid om beleid te maken en door te voeren.

De gemeente Dordrecht trekt jaarlijks ruim zes miljoen euro uit voor de publieke gezondheidszorg in onze stad. In de gezondheidsnota wordt iedere vier jaar bepaald waar dat geld heen gaat. In de afgelopen periode 2020-2023 werd dat geld vooral geïnvesteerd in drie focusgroepen: jonge kinderen, inwoners met een lage sociaal-economische status en kwetsbare ouderen. Om die groepen te helpen zet het college aan de Spuiboulevard al een paar jaar in op preventie, bevordering en bescherming.

Preventie

Bij preventie speelt de Dienst Gezondheid en Jeugd, ofwel DG&J, een grote rol. Deze instelling, waarvan de gemeente Dordrecht en negen buurgemeenten gezamenlijk de eigenaar zijn, is verantwoordelijk voor het uitvoeren van het beleid dat de gemeente ontwikkelt. Op het gebied van preventie zijn dat bijvoorbeeld campagnes als Doe ff gezond, Nix18 en Rookvrije Generatie.

De Dienst Gezondheid en Jeugd speelt een belangrijke rol bij de gezondheidszorg in onze stad RTV Dordrecht

Eveline Schurink is interim-directeur van de DG&J en snapt de focus op preventie. “In de toekomst komen we door vergrijzing en een tekort aan zorgpersoneel waarschijnlijk handen en ogen te kort. Dan is het goed om te voorkomen dat mensen ziek worden, in plaats van achteraf zorg te moeten verlenen.” Zeker bij jonge kinderen is het slim om op school te beginnen met voorlichting. Zo kunnen de kinderen wennen aan een gezondere levensstijl, met een gezondere generatie als gevolg.

Ook voor de portomonnee is voorkomen beter dan genezen. Waar de gemeente voor preventie jaarlijks nog net geen 4 miljoen euro uittrekt voor ziektepreventie onder ouderen en jongeren gaat er nu al een meervoud daarvan naar het tegengaan van klachten die voorkomen hadden kunnen worden met betere voorlichting. Denk hierbij aan patiënten met leverfalen die teveel gedronken hebben, gezondheidsklachten door overgewicht en extra tandartsbezoeken of ingrepen tegen longkanker bij mensen die hun hele leven gerookt hebben.

Akkoord

Uiteindelijk is het doel van de gemeente om te voldoen aan de doelstellingen die zijn genoteerd in het nationaal preventieakkoord voor 2040. Aan dit akkoord heeft het stadsbestuur nog het streven toegevoegd om van een gezonde levensstijl voor alle bewoners een dagelijkse gewoonte te maken. Daar is het college in samenwerking met lokale verenigingen, instellingen en organisaties al sinds 2021 mee bezig, onder de noemer Dordts preventieakkoord.

Het nationaal preventieakkoord bevat een aantal doelstellingen voor een gezonde generatie Rijksoverheid

Onder preventie valt dus eigenlijk alles wat er aan landelijke, regionale en lokale voorlichtingscampagnes wordt opgezet. Maar voorlichting alleen is niet genoeg, er wordt ook gekeken naar het activeren van de de Dordtse bevolking. Zo is er in het Dordtse sportakkoord de afgelopen jaren speciale nadruk gelegd op het in beweging krijgen van jongeren tussen 14 en 20.

Voor ouderen ligt de loep in onze stad vooral op valpreventie en het verbeteren van de zelfredzaamheid onder ouderen. Zo is er een fitprogramma om het bewegen van ouderen te bevorderen. Ook is er extra aandacht voor een dementievriendelijk Dordrecht, om eenzaamheid onder dementerende ouderen tegen te gaan.

RTV Dordrecht vroeg in een poll op de sociale mediakanalen aan haar publiek waar er volgens hen meer op ingezet zou moeten worden door de gemeente, als het gaat om gezondheidszorg. Daarin werd door 63 mensen de voorkeur gegeven aan het verbeteren van de huidige gezondheidszorg en mentale weerbaarheid (86%), tegenover de tien die liever inzet zag op ziektepreventie en voorlichting (14%). Preventie is, gelukkig voor ons publiek, niet het enige speerpunt van het huidige beleid.

Sociaal-maatschappelijke initiatieven

Een gezond leven gaat niet alleen om fysieke fitheid. Ook op mentaal vlak kan er veel mis gaan. Daarom moet er ondersteuning en motivatie zijn voor Dordtenaren die niet lekker in hun vel zitten. Volgens cijfers van de DG&J had in 2016-2017 48% van inwoners boven de 18 wel eens last van eenzaamheid. Dat is vijf procent meer dan het landelijk gemiddelde. Het is niet voor niets dat er de afgelopen jaren meer is ingezet op sociale inclusie.

Eenzaamheid, stress en oplopende prestatiedruk zorgen onder de bevolking voor mentale problemen, die op hun beurt weer kunnen zorgen voor fysieke problemen. Om deze negatieve spiraal tegen te gaan wordt het opzetten van maatschappelijke initiatieven in de stad aangemoedigd.

Zo kunnen Dordtenaren al binnenlopen bij sociale wijkteams, is er de Sociale Dienst Drechtsteden voor maatwerk aan huis en ondersteunt het stadsbestuur burgerinitiatieven.

Zo zijn er initiatieven als het Vogelnest, waar bewoners van Reeland voor een schijntje een kop koffie en een luisterend oor tot hun beschikking hebben. Esle Schrauwen is er al vanaf het prille begin in 2017 bij: “We zaten toen nog in één van de flatgebouwen, de vrijwilligers woonden daar ook in. Wel dicht bij elkaar en dus makkelijk, maar onze huidige locatie midden op het vogelplein, met veel licht en een terras werkt een stuk beter als ontmoetingsplek.”

Het Vogelnest vervult een belangrijke rol als verbindend element in de wijk RTV Dordrecht

De inzet op dit soort sociaal-maatschappelijke initiatieven is opvallend te noemen, want de afgelopen decennia zijn er in Dordrecht veel buurthuizen verdwenen. Zo heeft de Vogelbuurt het minstens vijf jaar zonder moeten doen, toen buurthuis de Driesprong in 2012 sloot. Het leverde een groei in overlast van jongeren op, waarna er onder andere gebiedsverboden werden uitgedeeld. Op dit moment is er nog steeds geen echt buurthuis in de wijk waar bewoners iets kunnen organiseren, het Vogelnest is daar te klein voor.

Esle is, ondanks dat er volgens haar nog te weinig buurthuizen in de stad zijn, blij met de steun die het Vogelnest nu ontvangt van het stadsbestuur. “De samenwerking is fijn en ik kan altijd bij ze aankloppen als er iets is. Ze ondersteunen het Vogelnest en zien er zeker de waarde van in.” En dat geldt ook voor de bezoekers. “Je ziet dat onze bezoekers ondertussen een hecht sociaal netwerk vormen, die elkaar naar het ziekenhuis rijden als het nodig is en onder twee oudere stamgasten is zelfs een relatie opgebloeid.”

Eigen verantwoordelijkheid

De gemeente legt de focus op preventie en maatschappelijke ondersteuning, zo moet de Dordtse bevolking van de toekomst gezonder, fitter en socialer oud worden. Maar uiteindelijk ligt de regie over de eigen gezondheid toch echt bij de Dordtenaar en diens levenskeuzes. Daar kan geen voorlichter of ontmoetingsplek tegenop.

De gezondheidszorg in Dordt is ook het onderwerp van vijfde aflevering van Thema van de Maand. Die uitzending is komende zondag vanaf 12:00 uur te zien bij RTV Dordrecht en op ons youtubekanaal, met een herhaling op dinsdag om 18:00. In deze aflevering sprak presentator Trevyn van Houwelingen met wethouder Rik van der Linden, DG&J directeur Eveline Schurink en Else Schrauwen van het Vogelnest over de staat van de gezondheidszorg in onze stad, en wat Dordtenaren in de toekomst mogen verwachten.

Kijk hieronder naar een korte nieuwsreportage over verzuim in de gezondheidszorg in Dordrecht.